Ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh: Khái niệm, quy tắc và cách luyện

Ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh là gì?

Từ điển Cambridge định nghĩa ngữ điệu (Intonation) là cách mà chúng ta lên hoặc xuống giọng khi nói. 

Do đó, bạn có thể hiểu đơn giản rằng Intonation là sự thay đổi về cao độ (lên xuống giọng hoặc ngân nga) khi nói tiếng Anh.

Mặt khác, ngữ điệu cũng thể hiện cảm xúc hoặc ẩn ý riêng của người nói vì vậy hãy thật cẩn thận khi sử dụng. Hiện nay, bạn cũng có thể tìm thấy rất nhiều video về sự thay đổi ngữ điệu khi nói tiếng Anh trên Internet.

Tầm quan trọng của ngữ điệu trong tiếng Anh và IELTS Speaking

Ngữ điệu (Intonation) là một đặc trưng cơ bản của tiêu chí phát âm (Pronunciation Features) trong bài thi IELTS Speaking. Do đó, đây cũng là một yếu tố giúp đánh giá khả năng nói tiếng Anh của thí sinh.

Trên thực tế, mặc dù sử dụng từ vựng, ngữ pháp đúng tuy nhiên ngữ điệu lại không có sự phù hợp, thậm chí là không sử dụng thì thí sinh cũng không được nâng điểm. Thậm chí nó còn gây khó hiểu, khó chịu cho người ngh. Dẫn tới việc thí sinh không đạt được tiêu chí “Can be generally understood” ở band 6.0. 

Ngược lại, áp dụng ngữ điệu vào bài nói IELTS hoặc tiếng Anh nói chung, câu trả lời của thí sinh sẽ thêm phần tự nhiên, “sống động” hơn. 

Nếu hai người có cùng khả năng, tuy nhiên một người nói giọng “đều đều” như máy móc và một người biết cách nhấn nhá, lên xuống tự nhiên. Thì chắc chắn rằng người thứ hai sẽ được đánh giá cao và được nâng điểm hơn.

Những quy tắc ngữ điệu (Intonation) trong tiếng Anh

Trong tiếng Anh, chúng ta có 3 loại ngữ điệu phổ biến.

• Xuống giọng (Falling Intonation)

• Lên giọng (Rising Intonation)

• Lên xuống giọng (Rise - Fall Intonation)

Xuống giọng (Falling Intonation)

Diễn tả giọng lên cao khi bắt đầu câu nói và hạ giọng xuống so với tông ban đầu ở những âm tiết cuối cùng của từ, cụm từ hay câu.

Như vậy, bạn sẽ áp dụng ngữ điệu xuống ở các trường hợp sau.

• Câu trần thuật (Statements): Câu khẳng định một số sự kiện, ý tưởng, quan điểm.

Ví dụ: My new English teacher is very handsome↓

• Câu mệnh lệnh (Commands): Yêu cầu người khác làm gì đó.

Ví dụ: Don’t let him go, please↓

• Câu cảm thán (Exclamation): Thể hiện cảm xúc của người nói với một sự vật.

Ví dụ: What a terrible morning↓

• Câu hỏi WH (WH - question): Là những câu hỏi bắt đầu bằng when, where, who, what, why, how.

Ví dụ: Where did you go last night↓

Lên giọng (Rising Intonation)

Ngữ điệu (Intonation) lên giọng diễn ta khi người nói bắt đầu câu nói bằng giọng thấp và nâng cao tông giọng ở những âm tiết cuối cùng của từ, cụm từ hoặc câu. 

Thông thường, bạn cần lên giọng trong trường hợp Câu nghi vấn (Yes - No question). Câu hỏi với câu trả lời bắt đầu bằng Yes hoặc No.

Ví dụ: Did you do your homework last night?↑

Lên xuống giọng (Rise - Fall Intonation)

Người nói cần lên giọng ở một số từ hoặc xuống giọng ở một số từ trong câu. 

Những trường hợp sử dụng ngữ điệu Rise - Fall Intonation.

• Câu liệt kê (Listing Sentences): Những câu trần thuật dùng để liệt kê sự vật, sự việc bằng dấu phẩy hoặc liên từ “and”.

Trường hợp này bạn sẽ lên giọng ở những đối tượng liệt kê phía trước, xuống giọng ở đối tượng cuối cùng. 

Ví dụ:  I bought some oranges↑, pineapple↑ and strawberries↓

• Câu hỏi lựa chọn (Alternative Question): Những câu hỏi buộc người trả lời phải lựa chọn giữa các đối tượng được liệt kê trong câu hỏi và được ngăn cách bằng liên từ “or”.

Bạn cần lên giọng ở những lựa chọn đầu và xuống giọng ở lựa chọn cuối cùng.

Ví dụ: Which one do you prefer, coffee↑ or tea↓?

Sự khác nhau về ngữ điệu trong tiếng Việt và tiếng Anh

Tiếng Việt là ngôn ngữ có thanh điệu, khác với tiếng Anh. Theo đó, chúng ta có 6 thanh điệu bao gồm ngang, sắc, hỏi, huyền, ngã, nặng. Mỗi câu sẽ có các thanh điệu riêng nên chúng ta không để ý nhiều đến ngữ điệu. Hơn nữa ngữ điệu trong tiếng Việt cũng thay đổi theo ngữ cảnh. 

Ngược lại, tiếng Anh là ngôn ngữ không có thanh điệu. Thay vào đó, nó tập trung vào ngữ điệu (Intonation) và trọng âm để thể hiện cảm xúc hay ẩn ý riêng của người nói.

Những khác biệt về đặc điểm ngôn ngữ này, khiến người Việt gặp nhiều khó khăn khi cố gắng sử dụng ngữ điệu trong tiếng Anh. 

• Thường có tình trạng nói “đều đều”, sử dụng cùng một tông giọng, cao độ không có sự thay đổi nên cảm xúc của cả câu không được thể hiện rõ.

• Ngược lại, sử dụng ngữ điệu nhưng lại không có sự tự nhiên và có sự khác biệt rất lớn với người bản ngữ.

Chính vì thế, bạn nên bỏ ra nhiều thời gian, công sức để luyện tập ngữ điệu tự nhiên nhất.

Hướng dẫn cách luyện tập ngữ điệu tiếng Anh

Để có thể luyện tập ngữ điệu tiếng Anh hiệu quả, bạn đọc có thể tham khảo các phương pháp sau.

1. Lựa chọn nguồn tài nguyên luyện tập nghe có phụ đề hoặc transcripts, có thể chọn audio hoặc video đều được.

2. Đọc phụ đề/ transcripts và xác định ngữ điệu là Rising, Falling hay Rise-Fall Intonation trước khi nghe.

3. Luyện tập lên xuống, thay đổi cao độ cho những từ cần phải lên hoặc xuống giọng.

4. Nghe video/audio và xác định xem người điệu có giống với ngữ điệu mà bạn đã xác định trước đó không.

5. Luyện nói theo phương pháp nói nhại (shadowing) để bắt chước và luyện ngữ điệu.

6. Trong khi luyện tập, bạn nên ghi âm lại để so sánh ngữ điệu của bản thân so với bản gốc, từ đó có hướng khắc phục đúng đắn.

Bài tập luyện ngữ điệu

Sau khi bạn đã nắm được các quy tắc chung về ngữ điệu ở trên rồi, thì hãy cùng DOL tập nói các câu sau kèm ngữ điệu nhé!

Falling intonation

Câu trần thuật

• I really enjoyed the movie last night. ↓

• The weather is quite pleasant today. ↓

• She completed the project ahead of schedule. ↓

• The concert tickets are already sold out. ↓

• I'm not sure about that. ↓

Câu mệnh lệnh

• Close the door. ↓

• Finish your homework. ↓

• Turn off the lights. ↓

• Sit down. ↓

• Stop talking. ↓

Câu cảm thán

• What a beautiful sunset! ↓

• I can't believe you did that! ↓

• That was an incredible performance! ↓

• What an amazing accomplishment! ↓

• You won the lottery! ↓

Câu hỏi với từ hỏi Wh-

• What is your favorite movie? ↓

• Where did you go for your vacation? ↓

• When does the concert start? ↓

• Why did you choose that restaurant? ↓

• How did you learn to play the guitar? ↓

Rising intonation

Câu nghi vấn

• Did you enjoy the movie? ↑

• Are you coming to the party tonight? ↑

• Is she going to the concert with us? ↑

• Did you finish your homework? ↑

• Are they planning to visit next weekend? ↑

Fall - Rise intonation

Câu hỏi yêu cầu sự lựa chọn

• Are you planning to visit Europe ↑ or Asia ↓ for your next vacation?

• Would you prefer pizza ↑ or pasta ↓ for dinner tonight?

• Are you planning to spend your vacation in the mountains ↑, at the beach ↑, or in a bustling city ↓?

• Would you prefer to watch a comedy ↑, a drama ↑, or a thriller ↓ tonight?

• Should we grab dinner at the Italian restaurant ↑, try the new sushi place ↑, or cook something at home ↓?

Câu liệt kê

• I went to the grocery store and bought apples ↑, bread ↑, and milk ↓.

• In my backpack, I have a notebook ↑, pens ↑, and my laptop ↓.

• For dinner, we're having pasta ↑, salad ↑, and garlic bread ↓.

• In the garden, there are roses ↑, tulips ↑, and sunflowers ↓.

• During the trip, we visited museums ↑, parks ↑, and historical landmarks ↓.

Ngữ điệu (Intonation) có vai trò quan trọng trong việc thể hiện cảm xúc trong tiếng Anh cũng như khiến cho giọng nói trở nên tự nhiên, sinh động hơn. 

Do đó, người học không nên chủ quan mà bỏ qua yếu tố này. DOL hy vọng rằng thông qua bài chia sẻ này, bạn sẽ có hiểu rõ hơn về ngữ điệu cũng như có phương pháp luyện tập phù hợp để nâng cao khả năng tiếng Anh của mình.