Mách bạn cách nghe chép chính tả tiếng Anh hiệu quả

I.Phương pháp nghe chép chính tả là gì?

Nói một cách đơn giản, phương pháp nghe chép chính tả tiếng anh (hay còn được gọi là Dictation) là một kỹ thuật học ngôn ngữ mà trong đó, người học lắng nghe một đoạn văn bản được đọc to và ghi lại chính xác những gì họ nghe được. Theo Từ điển Cambridge, “Dictation” được định nghĩa là "hoạt động đọc cho người khác viết". Phương pháp này đã được sử dụng rộng rãi trong giảng dạy ngôn ngữ để cải thiện kỹ năng nghe, viết và hiểu ngôn ngữ của học viên.

Trong bối cảnh vấn đề học tiếng Anh ngày càng được chú trọng, đặc biệt là trong quá trình luyện thi IELTS, cách nghe chép chính tả tiếng anh giúp người học cải thiện khả năng nghe hiểu và phát âm; nâng cao kỹ năng viết và mở rộng vốn từ vựng. Nhìn chung, Dictation được đánh giá là một hoạt động bổ ích và linh hoạt, có thể được sử dụng để giới thiệu cấu trúc mới, ôn tập từ vựng hoặc cung cấp tóm tắt cho các bài đọc hoặc nghe. Tại Việt Nam, cách này được áp dụng phổ biến trong việc học tiếng Anh và nhận được phản hồi tích cực của nhiều người học.

II.Tại sao nên chọn phương pháp nghe chép chính tả?

Phương pháp nghe chép chính tả tiếng anh (Dictation) mang lại nhiều lợi ích đáng kể trong việc học tiếng Anh, nhất là đối với các bạn vẫn đang trăn trở về cách luyện tập để nâng cao kỹ năng Listening cho bài thi IELTS. Nổi bật là:

• Cải thiện khả năng nghe hiểu chi tiết: Nghe chép chính tả yêu cầu người học tập trung và lắng nghe cẩn thận từng âm thanh và từ ngữ, giúp nâng cao khả năng phân biệt các âm tiết, trọng âm và ngữ điệu trong tiếng Anh. Việc này đặc biệt hữu ích trong việc nhận diện các âm cuối và các âm khó, từ đó cải thiện kỹ năng nghe tổng thể cho người học.

• Hỗ trợ ghi nhớ từ vựng lâu hơn: Việc lặp lại quá trình nghe và viết giúp củng cố khả năng ghi nhớ về từ vựng và cấu trúc ngữ pháp của câu. Cụ thể, khi chép lại những gì nghe được, người học không chỉ học và nhớ từ mới mà còn hiểu rõ cách sử dụng chúng trong ngữ cảnh cụ thể. Nhờ đó, bạn sẽ nhớ sâu, nhớ lâu và ứng dụng tốt hơn trong bài thi Speaking của mình.

• Xây dựng phản xạ nghe và nói tiếng Anh: Phương pháp này giúp người học làm quen với tốc độ nói, thói quen sử dụng các cụm từ kết hợp và cách diễn đạt tự nhiên của người bản xứ. Từ đó cải thiện phản xạ trong việc nghe và nói của người học, đặc biệt là vấn đề phát âm chuẩn và ứng biến các câu hỏi trong giao tiếp. Đồng thời, việc luyện tập thường xuyên với cách nghe chép chính tả còn hỗ trợ người học tăng khả năng xử lý thông tin nhanh chóng và nâng cao sự tự tin trong giao tiếp tiếng Anh.

Như vậy, nghe chép chính tả tiếng Anh hỗ trợ người học tích lũy từ vựng; nhận diện và khắc phục những lỗi ngữ pháp, phát âm thường gặp; cùng nâng cao kỹ năng viết và chính tả. Phương pháp này phù hợp với nhiều trình độ khác nhau và có thể được áp dụng linh hoạt trong quá trình học tiếng Anh.

III.Mẹo luyện nghe chép chính tả tiếng anh hiệu quả

🔥Chọn tài liệu chất lượng và phù hợp

1.Độ dài và tốc độ

Khi mới bắt đầu cách luyện tập này, bạn hãy chọn các đoạn audio hoặc video có độ dài từ 1- 2 phút, với tốc độ nói chậm hoặc vừa phải, để dễ dàng theo dõi và tập trung vào từng câu chữ. Sau đó có thể tăng lên 5 phút hoặc hơn tùy vào sự tiến bộ của bạn. Mặt khác, khi mới luyện, bạn có thể nghe và làm các bài điền từ vào chỗ trống để làm quen trước khi chuyển sang nghe chép cả câu. Điều này giúp bạn làm quen với việc chép chính tả mà không cảm thấy choáng ngợp và nản chí ở giai đoạn đầu.

2.Nguồn tài liệu đáng tin cậy

Các nguồn tài liệu luyện nghe chất lượng, phù hợp không chỉ giúp bạn cải thiện kỹ năng mà còn mở rộng vốn từ vựng và hiểu biết về các chủ đề, đặc biệt là các đề tài phổ biến trong bài thi IELTS. Nhờ đó, bạn có thể tích góp nhiều ý tưởng và từ vựng để triển khai và áp dụng trong các kỹ năng Speaking và Writing. Sau đây, DOL sẽ gợi ý một số nguồn uy tín mà bạn có thể tham khảo:

• Đề thi IELTS Listening (Cambridge, Collins,...): Tập trung vào các bài nghe tương tự bài thi thật hoặc đề thi nghe chính thức sẽ giúp người học vừa làm quen với cấu trúc đề và dạng câu hỏi phổ biến, vừa học thêm từ vựng thông dụng trong bài nghe của IELTS.  

• TED Talks và TED-Ed: Nguồn luyện nghe - nói quen thuộc với cộng đồng luyện thi IELTS. Các bài nói chuyện ngắn, truyền cảm hứng và phong phú về chủ đề của nhiều diễn giả, phù hợp với người học ở nhiều trình độ. Hoặc các video học thuật có nội dung về nghiên cứu đa dạng các lĩnh vực (lịch sử, xã hội, sức khỏe, triết học, khoa học và công nghệ…). Với nguồn tài liệu chất lượng này, bạn có thể cải thiện kỹ năng nghe - hiểu và tích lũy được lượng lớn kiến thức xã hội vô cùng bổ ích. 

• Breaking News English: Các bài nghe về tin tức quốc tế với nhiều cấp độ khác nhau, đi kèm bài tập củng cố để bạn ghi nhớ tốt hơn. Website: https://breakingnewsenglish.com/

• Elllo Listening: Thư viện bài nghe miễn phí, phân loại theo chủ đề và trình độ, kèm transcript để người học dễ theo dõi, kiểm tra và tự đánh giá. Website: https://www.elllo.org/

• BBC Learning English: Cung cấp bài nghe về nhiều chủ đề học thuật và đời sống, phù hợp với người học IELTS. Website: https://www.bbc.co.uk/learningenglish/

• DOL Tự Học - Nghe chép chính tả tiếng Anh, Spotlight, Wele Learn: Các website chuyên hỗ trợ luyện nghe chép chính tả chuyên sâu với các bài tập điền từ, ghi chép và bài nghe uy tín, hỗ trợ cải thiện toàn diện kỹ năng nghe hiểu cho người học.

Bạn có thể tham khảo thêm các website luyện nghe chép chính tả tiếng Anh đáng tin cậy tại đây: https://www.dolenglish.vn/blog/web-nghe-chep-chinh-ta-tieng-anh

🌟Kỹ thuật chép chính tả

Để thực hành phương pháp này tốt nhất, bạn hãy lưu ý một số điều như sau:

1.Nghe và chép từng câu hoặc đoạn ngắn, không nghe một đoạn dài

Nghe từng câu (khoảng 5-10 giây), sau đó tạm dừng và cố gắng chép lại chính xác những gì bạn nghe được. Cách này giúp bạn tập trung vào từng chi tiết nhỏ và giảm áp lực khi nghe một lần quá nhiều thông tin, đặc biệt là đối với các bạn mới làm quen với phương pháp nghe chép chính tả.

2.Hạn chế nghe đi nghe lại nhiều lần

Bạn chỉ nên nghe mỗi đoạn tối đa 2-3 lần để tránh lệ thuộc vào transcript (bản dịch). Nếu bạn không nghe được một phần nào đó trong câu, hãy để trống và tiếp tục sang đoạn kế tiếp. Việc này giúp bạn rèn luyện phản xạ nghe nhanh, hiệu quả hơn và không gây nản chí như việc phải nghe lại một câu quá nhiều lần.

3.Tăng dần độ khó

Ở giai đoạn đầu làm quen, bạn nên chọn các bài nghe đơn giản, thời lượng ngắn (1-2 phút) với tốc độ nói chậm, dễ hiểu. Khi đã quen với phương pháp này, hãy thử các bài dài hơn hoặc có tốc độ nhanh hơn, đồng thời mở rộng sang các chủ đề phức tạp như lịch sử, khoa học, kinh tế hoặc công nghệ.

4.Điền từ trước khi chép cả câu

Một tip nhỏ để nghe chép dễ dàng hơn chính là luyện tập với hình thức điền từ vào chỗ trống trước để làm quen với từ vựng và cách phát âm trong bài. Sau đó, bạn chép toàn bộ câu để nắm rõ ngữ pháp và cấu trúc câu. Nhiều ứng dụng và website hiện nay cung cấp các dạng bài tập như vậy, từ dễ đến khó để người học có trải nghiệm tốt nhất khi học với cách luyện nghe chép chính tả.

😊Cách phân tích và chỉnh sửa lỗi sai

Đối chiếu với transcript (bài dịch): Sau khi hoàn thành bài chép, bạn cần so sánh với transcript gốc để phát hiện lỗi sai, đánh dấu các từ hoặc cụm từ chưa nghe được để luyện tập lại. Từ đó, bạn sẽ hiểu sâu được vấn đề và khắc phục điểm yếu tốt hơn.

Học phát âm đúng: Sử dụng từ điển hoặc các ứng dụng như Cambridge Dictionary, Oxford Dictionary hay Forvo để nghe phát âm chuẩn của những từ bạn sai hoặc từ bạn không biết phát âm, chưa nắm rõ nghĩa. Việc lặp lại nhiều lần sẽ giúp bạn nhớ cách phát âm và nhận diện từ đó trong các bài nghe sau. Ngoài ra, để tăng hiệu quả về việc nhận diện từ vựng cũng như cách phát âm, ngữ điệu và trọng âm, bạn có thể sử dụng phương pháp Shadowing để luyện tập cho kỹ năng Speaking và Listening.

Tích lũy từ vựng và cấu trúc mới: Ghi chú lại những từ vựng hoặc cấu trúc ngữ pháp mới xuất hiện trong bài nghe. Đặt mục tiêu ôn luyện và sử dụng chúng trong các bài nói hoặc viết của bạn để ghi nhớ lâu hơn.

⚡Lập kế hoạch luyện tập hàng ngày

Thời gian phù hợp cho việc luyện nghe chép chính tả là từ 20-30 phút mỗi ngày, tập trung vào chất lượng và kết quả của quá trình thay vì thời lượng. Bạn có thể chia nhỏ thời gian thành các buổi ngắn để duy trì sự tập trung và phát huy tốt nhất khả năng của mình. Bên cạnh đó, bạn đừng quên theo dõi tiến độ và cập nhật kết quả thường xuyên để có biện pháp điều chỉnh lộ trình luyện tập kịp thời.

IV.Cách xây dựng lộ trình luyện nghe chép chính tả

Phương pháp nghe chép chính tả tiếng anh không chỉ là một hoạt động độc lập mà cần được xây dựng thành một lộ trình rõ ràng và phù hợp với mục tiêu của người học để tối ưu hóa thời gian cho bạn. Sau đây là các gợi ý chi tiết của DOL để bạn thiết lập một lộ trình luyện tập hiệu quả:

🔥Xác định mục tiêu

Trước tiên, bạn cần biết rõ lý do tại sao mình cần luyện nghe chép chính tả và đặt mục tiêu cụ thể. Ví dụ:

• Hiểu được các bài nói ngắn trong 3 tháng.

• Cải thiện khả năng nhận diện từ vựng trong các bài thi IELTS Listening.

• Phát triển kỹ năng nghe chuyên sâu để sử dụng trong môi trường học thuật hoặc công việc.

Tiếp theo, bạn nên phân chia mục tiêu lớn thành các mục tiêu nhỏ. Chẳng hạn, mỗi tuần hoặc mỗi tháng, bạn đặt ra các mục tiêu nhỏ như: Nghe và chép chính xác 80% nội dung đoạn hội thoại dài 2 phút hay giảm số lần phải nghe lại từ 3 lần xuống 2 lần. Nhờ đó, bạn sẽ giảm cảm giác áp lực và duy trì động lực tốt hơn.

🌟Phân bổ thời gian luyện tập

Thời gian phù hợp hàng ngày: Bạn hãy duy trì thời gian luyện tập tối thiểu 20 phút mỗi ngày. Đây là khoảng thời gian lý tưởng để đảm bảo sự tập trung của bạn mà không cảm thấy mệt mỏi.

Tăng dần thời lượng và độ khó: Khi đã quen với phương pháp, bạn có thể tăng thời gian luyện tập lên 45 phút hoặc chia thành nhiều khoảng luyện ngắn trong ngày. Ngoài ra, chuyển từ nghe bài nói chậm sang bài nói nhanh hơn hoặc có nhiều từ vựng chuyên môn, khó hơn để luyện tập.

Xây dựng thói quen: Bạn nên luyện tập vào cùng một khung giờ mỗi ngày nhằm hình thành thói quen và tránh bị lỡ lịch trình của bạn. Đây cũng là cơ hội để bạn rèn tính kỷ luật và kiên trì cho bản thân.

😊Chọn chủ đề phù hợp với trình độ

Đối với người học mới bắt đầu, bạn hãy chọn các đoạn hội thoại ngắn, dễ hiểu, như: Cuộc trò chuyện thường ngày (Daily conversations) hoặc các đoạn phim hoạt hình, bài nghe đơn giản cho trình độ Beginners. Sau đó, khi trình độ của bạn cải thiện, hãy chuyển sang các chủ đề học thuật chuyên sâu và phức tạp hơn như: Các bài nói trong TED Talks, BBC Learning English; đề thi IELTS Listening hoặc các bài giảng học thuật. Ngoài ra, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn đề tài linh hoạt theo sở thích, như: thể thao, công nghệ, hoặc phim ảnh để khơi gợi sự hứng thú và duy trì động lực luyện tập.

⚡Theo dõi tiến độ và cải thiện

Bạn hãy lưu lại các bài nghe đã thực hiện và đánh dấu những từ hoặc cụm từ thường xuyên sai, ghi chú số lần phải nghe lại và tổng thời gian hoàn thành bài nghe. Đồng thời, đối với những từ bạn thường sai hoặc không nghe rõ, ngoài việc ghi chú, bạn hãy tập trung học cách phát âm chuẩn và cách sử dụng từ đó trong câu. Điều này sẽ giúp bạn ấn tượng về từ đó và ghi nhớ lâu hơn, tránh mắc phải lỗi sai cũ. Bên cạnh đó, việc ghi nhật ký luyện tập để theo dõi cảm nhận, khó khăn và tiến bộ sau mỗi buổi còn giúp bạn duy trì động lực và điều chỉnh lộ trình nếu cần thiết.

V.Lời kết

Nghe chép chính tả tiếng anh là một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc cải thiện kỹ năng nghe và sử dụng tiếng Anh. Với những bước hướng dẫn chi tiết về lộ trình khoa học và cách luyện tập hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể nâng cao khả năng nghe hiểu, mở rộng vốn từ vựng và tự tin hơn trong các kỳ thi như IELTS hay trong giao tiếp hàng ngày. Hãy nhớ rằng, sự kiên trì và nỗ lực đều đặn mỗi ngày sẽ là chìa khóa để bạn chinh phục mục tiêu học tiếng Anh. DOL chúc bạn sẽ đạt được kết quả cao trong kỳ thi IELTS và còn chần chờ gì nữa, hãy bắt đầu luyện tập ngay hôm nay, bạn nhé!