Cách cải thiện điểm Lexical Resource trong IELTS Speaking

Tiêu chí Lexical Resource trong IELTS Speaking là gì?

Lexical Resource là khả năng sử dụng từ vựng phong phú và chính xác trong tiếng Anh để nói hoặc viết về nhiều chủ đề khác nhau.

Trên thực tế, rất nhiều bạn thường gặp khó khăn khi chọn lọc từ vựng để thể hiện khả năng tiếng Anh của mình trong bài thi IELTS Speaking. Bạn phải hiểu rằng, tiêu chí Lexical Resource không nhất thiết phải yêu cầu bạn sử dụng từ vựng khó và nâng cao.

Ngược lại, tiêu chí này đòi hỏi bạn có sự đa dạng (range), sự linh hoạt và chính xác (flexibility and precision) về mặt ngữ nghĩa, văn phong (style), collocation (cụm từ), cụm biểu đạt (idiomatic expression).

Theo đó, cụm biểu đạt là sự kết hợp giữa các từ trong tiếng Anh để tạo thành ngữ nghĩa mới. Đây là yếu tố quan trọng bởi nó khiến bài nói trở nên tự nhiên, mềm mại và gây được ấn tượng đối với giám khảo.

Tuỳ vào yêu cầu của từng band điểm trong IELTS, các tiêu chí trên sẽ có yêu cầu khác nhau về độ chính xác và số lượng.

Đánh giá tiêu chí Lexical Resource thông qua khung điểm IELTS Speaking như thế nào?

Việc sử dụng từ vựng đa dạng và chính xác sẽ giúp bạn tạo ấn tượng tốt với giám khảo, thể hiện được trình độ tiếng Anh của mình. Ngược lại, nếu bạn sử dụng từ vựng nghèo nàn, sai nghĩa hoặc không phù hợp với ngữ cảnh sẽ khiến giám khảo đánh giá thấp khả năng của thí sinh.

Để hiểu rõ hơn về tiêu chí Lexical Resource, DOL sẽ so sánh điểm của tiêu chí này với các band 4.0, 5.0, 6.0 và 7.0 của bài thi IELTS.

Có thể thấy, ở band điểm 4.0 và 5.0 thể hiện rằng thí sinh chưa thể sử dụng linh hoạt từ ngữ, chưa diễn giải thành thạo câu hỏi cũng như còn gặp nhiều khó khăn khi gặp một chủ đề mới lạ và khó.

Ngược lại ở band điểm 6.0 và 7.0, thí sinh đã có thể sử dụng linh hoạt từ vựng, diễn giải câu hỏi tốt và có thể ứng đối được với nhiều chủ đề khó khác nhau.

Để đánh giá tiêu chí Lexical Resource trong bài thi IELTS Speaking, bạn có thể tự mình trả lời 3 câu hỏi sau:

• Bản thân đã có thể diễn giải lại câu hỏi (paraphrase) bằng những từ đồng nghĩa, cấu trúc đồng nghĩa một cách dễ hiểu và hiệu quả hay chưa?

• Bản thân đã tích lũy đủ từ vựng để trả lời, giải đáp cho nhiều chủ đề mới lạ chưa?

• Từ vựng mà bản thân sử dụng đã đủ chuẩn xác để người nghe hay đối phương hiểu rõ hay chưa?

Nếu như, câu trả lời cho 3 câu hỏi trên là “rồi” thì thí sinh sẽ thiên nhiều về mức điểm 6.0. Ngược lại, nếu thí sinh vẫn chưa đáp ứng được ba yếu tố trên, rất có thể trình độ tiếng Anh của bạn đang ở mức từ dưới 5.0 trở xuống.

Tiêu chí Lexical Resource IELTS Speaking để từ mức 4.0, 5.0 lên band điểm 6.0

Tiêu chí Lexical Resource ở band điểm 4.0 và 6.0 có những khác biệt rõ rệt. Và đương nhiên để đạt được band điểm cao hơn, bạn cũng cần phải đáp ứng được những tiêu chí khắt khe.

Trên thực tế những bạn band 4.0 IELTS Speaking thường có những đặc điểm sau đây.

• Trả lời được Speaking Part 1, nhưng câu trả lời thường rất ngắn và không thể sử dụng đa dạng từ vựng.

• Gặp khó khăn ở Part 3, ít trả lời được ngoại trừ khi có giải thích từ giám khảo.

• Sử dụng từ vựng không đa dạng, thường đoán nghĩa nên sử dụng sai từ và gây hiểu lầm cho người nghe.

• Chưa vận dụng được các từ vựng nâng cao hay các cụm biểu đạt.

Bạn band điểm 5.0 IELTS Speaking thường có những đặc điểm sau đây.

• Trả lời ngắn gọn các câu hỏi Part 1 với những chủ đề quen thuộc, nhưng gặp khó khăn khi đối mặt với chủ đề khó và mới lạ.

• Có khả năng trả lời các câu hỏi ở Part 3, nhưng thông tin thường chỉ ở mức đủ.

• Sử dụng từ vựng dịch thô từ tiếng Việt sang tiếng Anh, gây khó hiểu cho người nghe.

• Hiếm khi sử dụng các cụm từ biểu đạt và cố gắng diễn đạt lại câu hỏi, sử dụng collocation mặc dù có thể khó hiểu và sai sót.

Ở trình độ này, bạn chưa cần quan tâm nhiều đến từ vựng khó và nâng cao. Thay vào đó nên tập trung sử dụng từ đơn giản nhưng giúp diễn đạt được ý một cách chính xác.

Để đáp ứng được tốt tiêu chí Lexical Resource từ 4.0 đến 6.0 trong bài thi IELTS Speaking, bạn có thể học từ vựng theo nguyên tắc là vừa sức, học theo hệ thống và ứng dụng trong thực tế.

Học từ vựng vừa sức

Trên thực tế, những bạn đang có trình độ 4.0 và 5.0 cố gắng học những từ vựng quá nâng cao sẽ không đạt được nhiều hiệu quả. Thay vào đó, mức từ vựng cao nhất mà bạn nên hướng đến là bậc B2 (trình độ tiếng Anh theo tham chiếu châu âu CEFR).

Theo đó, những từ vựng B2 thường có đặc điểm là ngắn, đơn giản và dễ phát âm hơn nên bạn cũng nhớ từ vựng hiệu quả hơn.

Để tìm kiếm và học từ vựng vừa sức, bạn có thể tham khảo những cách sau.

• Tìm kiếm các bài học tiếng Anh dành cho trẻ con với từ vựng đơn giản, dễ hiểu và ngắn gọn.

• Học từ vựng theo bảng phân chia từ A1 đến B2 theo The Oxford 3000.

• Hầu như các tài liệu IELTS Speaking trên mạng đều hướng bạn đến các từ vựng khó, tài liệu với từ vựng dễ chưa nhiều. Bạn có thể tham khảo trang web Rewordify để học từ vựng đơn giản hơn.

Học từ vựng một cách có hệ thống

Theo từ điển Merriam-Webster, tiếng Anh có khoảng 470.000 từ vựng. Tuy nhiên, không cần thiết và bạn cũng không thể học hết lượng lớn từ vựng nay. Với mục tiêu học tiếng Anh để hoàn thành bài thi IELTS, bạn nên có sự chọn lọc và sắp xếp từ vựng hợp lý, có hệ thống.

Học từ vựng theo chủ đề

Cụ thể, bạn nên sắp xếp từ vựng theo chủ đề khác nhau. Những từ vựng này thường sẽ xoay quanh một số vấn đề chính như làm việc - học tập, môi trường - tự nhiên, tính cách con người, sở thích cá nhân,... Các chủ đề này có thể thay đổi theo thời gian.

Hãy tham khảo bảng hệ thống từ vựng như sau.

Trong hệ thống bảng từ vựng trên, cột ví dụ đóng một vai trò rất quan trọng. Bằng cách đặt từ vựng vào một câu ngắn hoặc đoạn văn, chúng ta có thể hiểu được nghĩa một cách đúng đắn và sử dụng từ vựng vào đúng ngữ cảnh.

Học từ vựng theo mục đích sử dụng

Ngoài ra, bạn cũng có thể học từ vựng theo mục đích sử dụng. Cụ thể, bạn có thể chia từ vựng theo mục đích miêu tả thời gian (when), nơi chốn (where),...

Ứng dụng từ vựng vào thực tế

Để học từ vựng nhanh chóng và hiệu quả, bạn nhất thiết phải đề cao tính ứng dụng của từ vựng trong thực tế. Bạn nên hiểu rằng phương pháp học từ vựng truyền thống (học thuộc) là không hiệu quả.

Thay vào đó, bạn có thể ứng dụng phương pháp YTT (Yesterday - Today - Tomorrow) để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Ví dụ, phương pháp học này có thể được ứng dụng như sau.

Thói quen từ vựng này sẽ giúp bạn học từ mới hiệu quả và ứng dụng liên tục trong các câu, nhờ vậy khả năng ghi nhớ cũng được tăng lên. Từ đó, bạn sẽ đạt được tiêu chí Lexical Resource trong bài thi IELTS Speaking.

Tiêu chí Lexical Resource band điểm 6.0 muốn nâng lên 7.0

Những đặc điểm thường gặp của những bạn band điểm 6.0 bài thi IELTS Speaking bao gồm.

• Có khả năng sử dụng từ vựng linh hoạt để giải đáp với hầu hết các chủ đề. Tuy nhiên, đôi khi gặp khó khăn khi đối mặt với một số câu hỏi ở Speaking Part 3 và các chủ đề mới, lạ, nhưng vẫn có khả năng truyền đạt thông tin cơ bản.

• Có khả năng biểu đạt suy nghĩ và ý kiến của bản thân, đôi khi sử dụng sai từ nhưng không gây khó hiểu cho người nghe. Các lỗi sai về sử dụng từ có thể xuất phát từ việc cố gắng mở rộng câu trả lời.

• Sử dụng được các cụm từ biểu đạt cơ bản và thường gặp, đôi khi có sai sót nhưng không làm khó hiểu người nghe.

• Cố gắng biến đổi câu, đôi khi hơi dài dòng và chưa chuẩn xác, nhưng tổng thể vẫn có khả năng truyền đạt được ý chính.

Như vậy, tiêu chí Lexical Resource trong band điểm 6.0 không đòi hỏi bạn phải sử dụng chính xác 100%. Thay vào đó bạn tập trung vào sự dễ hiểu và tính linh hoạt khi sử dụng từ vựng.

Những bạn có band điểm 7.0 IELTS Speaking thường có các đặc điểm sau đây.

• Có đủ vốn từ vựng để thảo luận sâu rộng về đa dạng các chủ đề. Đôi khi cũng gặp khó khăn khi gặp chủ đề đặc biệt khó. Bạn cũng có khả năng sử dụng linh hoạt từ vựng với nhiều nghĩa thay vì chỉ một nghĩa cơ bản.

• Có thể sử dụng cụm biểu đạt và sử dụng sai một số cụm biểu đạt ít phổ biến hơn. Có nhận thức về văn phong, đôi khi sử dụng văn phong chưa phù hợp (lịch sự hay không lịch sự).

• Nhìn chung, ở tiêu chí Lexical Resource các bạn band điểm 6.0 và 7.0 đã có thể truyền tải rõ ràng được các ý kiến, quan điểm của bản thân mặc dù đôi khi cũng gặp sai sót. Trong đó, sự linh hoạt trong sử dụng từ vựng rất quan trọng.

Mặt khác, bạn cũng cần tích lũy cho mình vốn từ vựng đa dạng để bàn luận sâu rộng về một vấn đề cũng như nhận thức về văn phong hoặc các từ ít phổ biến hơn.

Để tăng điểm từ 6.0 lên 7.0, bạn có thể học từ vựng linh hoạt từ việc xác định chủ đề, hình thành tư duy và phương pháp đặt câu hỏi đa chiều, từ đó tổng hợp lại thành sơ đồ tư duy.

Học từ vựng một cách linh hoạt

Một trong tiêu chí quan trọng trong Lexical Resource là bạn có đủ vốn từ vựng để giải quyết được nhiều chủ đề khác nhau. Để làm được điều này, bạn cần tập thói quen tư duy hoàn toàn bằng tiếng Anh.

Trên thực tế, các chủ đề trong bài nói IELTS đều khá quen thuộc. Ở part 1, câu hỏi mang mang nhiều tính cá nhân như sở thích, công việc, cuộc sống đời thường,... Part 2 dù được mở rộng hơn một chút, nhưng câu hỏi vẫn mang nhiều tính cá nhân của thí sinh.

Nói một cách dễ hiểu hơn, trong quá khứ chúng ta đã từng suy nghĩ, thảo luận về vấn đề này. Điều khác biệt là thời gian đó, chúng ta tư duy bằng tiếng Việt thay vì tiếng Anh.

Như vậy bằng việc tư duy bằng tiếng Anh cùng với liên tục cập nhật từ vựng mới mỗi ngày, bạn có thể dễ dàng hơn trong việc diễn giải suy nghĩ của bản thân.

Hơn nữa, thay vì sử dụng từ vựng một cách bừa bãi, lan man, chúng ta đã xây dựng sẵn ý tưởng trong đầu. Bạn hãy bám sát phương pháp học từ vựng sau để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Xác định chủ đề từ vựng

Bạn nên phân chia từ vựng theo các chủ đề. Những chủ đề có thể quen thuộc hoặc có thể còn mới lạ và gây nhiều tranh cãi. Ngoài ra, bạn cũng có thể học từ vựng theo chủ đề của bài thi IELTS Speaking.

Phương pháp học này sẽ hiệu quả hơn nếu bạn cố gắng đào sâu, mở rộng một vấn đề mỗi ngày.

Hình thành tư duy bằng tiếng Anh

Sau khi xác định được chủ đề từ vựng cần học, bạn cần đặt mục tiêu đào sâu vấn đề một cách đầy đủ hơn. Bạn có thể áp dụng phương pháp câu hỏi đa chiều nhằm mở rộng.

Cụ thể, 6 khía cạnh chính của câu hỏi đa chiều bao gồm what (cái gì), how (như thế nào), when (khi nào), where (ở đâu), who (ai), why (tại sao).

Cách áp dụng phương pháp câu hỏi đa chiều

What (cái gì) và who (ai) là hai khía cạnh thường được sử dụng để đào sâu vấn đề hoặc tìm kiếm đối tác có liên quan, chịu tác động của vấn đề. Ví dụ với chủ đề Clothes & Fashion (trang phục & thời trang), chúng ta sẽ có các câu hỏi đa chiều sau.

• What piece of clothing do you spend your money on the most?

• What are the strangest fashions you have seen?

Từ những câu hỏi này, ta sẽ hình thành suy nghĩ, tư duy và đưa ra những câu trả lời ngắn. Tương tự, ta cũng sẽ đặt câu hỏi và đưa ra câu trả lời cho các khía cạnh “how”, “why”,...

Không chỉ hình thành và phát triển tư duy đa chiều, mà bạn cũng có thể chủ động tìm kiếm từ vựng khi gặp khó khăn trong việc đưa ra câu trả lời. Như vậy, từ vựng sẽ được ứng dụng và phục vụ nhu cầu của bản thân người học, nhờ đó tiếp thu dễ dàng và hiệu quả hơn.

Tổng hợp từ vựng bằng sơ đồ tư duy

Khi có được những ý tưởng, bạn cũng cần ghi chép lại nhằm mục đích lưu trữ và nhớ từ vựng lâu hơn. Đương nhiên, bạn hoàn toàn có thể ghi chép dạng truyền thống, thế nhưng phương pháp tổng hợp bằng biểu đồ tư duy sẽ giúp ích nhiều hơn cho bạn khi học từ vựng.

Với nhiều hình hoạ và phác thảo đơn giản, sơ đồ tư duy sẽ giúp bạn nhớ từ vựng và cách mà chúng liên kết lại với nhau.

Nâng cấp từ vựng

Trên thực tế, band điểm càng cao thì tiêu chí về Lexical Resource cũng ngày càng khắt khe hơn. Tuy vậy, lượng từ vựng nâng cao và các cụm collocation trong tiếng Anh nhiều vô số kể, câu hỏi đặt ra là làm sao bạn nhớ được tất cả? Chính vì thế, bạn phải tìm chiến lược khác hiệu quả hơn.

Tương tự, bạn band điểm 6.0 muốn lên 7.0 có thể học từ vựng theo chủ đề hoặc mục đích sử dụng.

Thay vì dịch nghĩa từ vựng sang tiếng Việt như band 4.0 hay 5.0, bạn band điểm 6.0, 7.0 nên giải nghĩa từ bằng những từ vựng có sẵn của bản thân. Phương pháp này diễn giải câu dễ dàng và linh hoạt hơn.

Ngoài ra, bạn cũng nên chủ động tìm kiếm các cụm từ vựng mới nâng cao, khó hơn trên các bài mẫu IELTS Speaking. Thông qua các bài mẫu, bạn không chỉ biết nghĩa của từ mà biết cách sử dụng chúng vào đúng ngữ cảnh.

Những lỗi thường gặp làm giảm điểm Lexical Resource IELTS Speaking

Lỗi lặp từ

Lỗi lặp từ trong IELTS Speaking là việc bạn sử dụng một từ hoặc cụm từ nhiều lần trong bài nói của mình. Lỗi này có thể làm giảm điểm Lexical Resource của bạn vì nó cho thấy bạn không có vốn từ vựng phong phú và không biết cách sử dụng từ vựng một cách linh hoạt.

Giải thích: Trong câu trả lời trên từ “smartphone” được lặp lại khá nhiều lần

Để tránh mắc phải lỗi này bạn nên dùng Referencing (từ tham chiếu) như “it, they..” hoặc từ đồng nghĩa để Paraphrase.

-> Sửa lại thành: “I rely on my smartphone for various tasks—it's my go-to device for everything. Loaded with a multitude of apps, it has become an essential tool for communication. I bought this device last year, and ever since, it has significantly shaped and simplified my daily life.”

Giải thích: Đoạn trên bị lặp lại nhiều lần cụm “playing video games”

Để tránh mắc phải lỗi này bạn nên thay thế cụm “playing video games” thành các từ như “them” “a source of entertainment” “gaming” “it”

-> Sửa lại: “I find genuine enjoyment in playing video games, considering them an excellent source of entertainment and a top-notch way to relax. I often spend hours immersed in gaming, especially when I'm at home. It has become my favorite pastime, offering a perfect blend of fun and relaxation.”

Sao chép từ ngữ trực tiếp từ câu hỏi

Lỗi sao chép từ ngữ trực tiếp từ câu hỏi trong IELTS Speaking là việc bạn sử dụng từ ngữ hoặc cụm từ trong câu hỏi mà không thay đổi hoặc chỉnh sửa gì. Lỗi này có thể làm giảm điểm Lexical Resource của bạn vì nó cho thấy bạn không có khả năng suy nghĩ và diễn đạt ý tưởng của mình một cách độc lập.

Giải thích: Cách trả lời này tuy không sai nhưng bạn chỉ đơn thuần lặp lại câu hỏi và cấu trúc câu

-> Bạn nên trả lời: Paris stands out as the place I love to visit the most for holidays.

-> Bạn nên trả lời: I consider myself a potato couch so I love spending time doing indoor activities.

Diễn đạt chưa tốt

Lỗi diễn đạt chưa tốt trong IELTS Speaking là việc bạn sử dụng từ ngữ hoặc cấu trúc câu không chính xác hoặc không rõ ràng. Lỗi này có thể làm giảm điểm Lexical Resource của bạn vì nó cho thấy bạn không có khả năng sử dụng tiếng Anh một cách chính xác và hiệu quả.

Giải thích: Từ “gigantic” trong câu này thường được dùng để mô tả một vật gì đó to lớn và khổng lồ chứ không dùng để mô tả mức độ ngưỡng mộ.

-> Sửa lại thành: "I have a profound admiration for classical music."

Giải thích: Trong trường hợp này từ “the same” và “repeatedly” có chung nghĩa khiến câu của bạn bị mắc lỗi thừa từ

-> Sửa thành "My job is very monotonous. I perform repetitive tasks daily."

Có thể nói rằng Lexical Resource là một tiêu chí cực kỳ quan trọng trong bài thi IELTS Speaking. Theo đó, bài viết này của Anh Ngữ DOL cũng đã giải đáp cho bạn đọc tiêu chí từ vựng trong band điểm 4.0, 5.0, 6.0 và 7.0+.